هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC)(بخش دوم)

به نام خدا و عرض سلام خدمت شما کاربران عزیز.امروز در نظر دارم ادامه مطالب گذشته در رابطه با هزینه یابی بر مبنای فعالیت را عنوان کنم . در گذشته به تعریف هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) (بخش اول) پرداختیم و فعالیت های فاقد ارزش افزوده را توضیح دادیم و همچنین فرآیند اصلاح و بهبود فعالیت ها را شرح دادیم .

پیچیدگی هزینه یابی بر مبنای فعالیت :

هزینه یابی بر مبنای فعالیت خیلی پیچیده تر از هزینه یابی سنتی است ، اما میزان این پیچیدگی از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت است .تعداد مراکز فعالیت و محرکهای گوناگون هزینه های الزامی شده توسط سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت باید بر مبنای تکنیک تحلیل هزینه – منفعت انتخاب شوند .

اشاره به نرم افزار هزینه یابی بر مبنای فعالیت ،نشاندهنده ی پویا بودن ماهیت هزینه یابی بر مبنای فعالیت درگذر زمان است .هزینه یابی بر مبنای فعالیت فرآیندی ایستا نیست .سطح و دامنه ی کاربرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت با استفاده از تکنیک تحلیل هزینه – منفعت متناسب با نیازهای کاربران تغییر می کند .هزینه یابی بر مبنای فعالیت طیفی است که هر شرکت متناسب با نیازهای خود و در چارچوب اصل هزینه – منفعت می تواند درجه ای از آن را به کار ببرد .

مقایسه هزینه یابی بر مبنای فعالیت با روش های سنتی :

با توجه به مبانی نظری ، به اختصار تفاوت های دو روش را به شرح زیر توضیح می دهیم :
1- هدف اصلی روش های سنتی ،ارائه ی اطلاعاتی در زمینه سودآوری بخش های مختلف بنگاه اقتصادی است ، در حالیکه هدف اصلی هزینه یابی بر مبنای فعالیت ارائه اطلاعاتی در زمینه سودآوری ، رضایت مشتریان و رقابت در سطح بین المللی است .

2- روش های سنتی برای جریان های تولیدی ساده، استاندارد و معمولی به کار گرفته می شود ، اما روش جدید برای جریان های تولیدی ساده ، پیچیده و غیر استاندارد نیز کاربرد دارد .

3- روش های سنتی بهای تمام شده محصول را با استفاده از مواد اولیه مستقیم ، دستمزد مستقیم و سربار کارخانه محاسبه می کند و به طور رسمی اثرات فن آوری پیشرفته را منظور نمی کند ،اما روش جدید ،بهای تمام شده را با استفاده از مواد اولیه مستقیم و سربار کارخانه (هزینه های تبدیل) محاسبه کرده و هزینه های مربوطبه فن آوری ،کنترل کیفیت و رقابت در سطح بین المللی را در نظر می گیرد.

4- روش های سنتی ،بهای تمام شده را برای یک دایره ،محصول یا خدمت بدون توجه به فعالیت های لازم برای تولید و توزیع محاسبه می کند ،در حالیکه هزینه یابی بر مبنای فعالیت برای محاسبه بهای تمام شده ،رابطه علت و معلولی بین فعالیت های لازم برای تولید و توزیع محصول یا خدمت و ارزش اقتصادی منابع به کار گرفته شده را به طور مستقیم و با مبالغ کمی ایجاد می کند .

5- سیستم سنتی دارای یک یا حداکثر چند مرکز هزینه برای هزینه ها در سطوح شرکت یا هر بخش است ،در حالیکه روش جدید از مراکز هزینه های متعدد که با توجه به میزان فعالیت ها تعیین می شوند، استفاده می کند.

6- روشهای سنتی از یک مبنا (معمولا هزینه دستمزد مستقیم یا ساعت کار ماشین) یا حداکثر چند مبنا برای تسهیم هزینه های سربار کارخانه استفاده می کنند ،اما هزینه یابی بر مبنای فعالیت از مبناهای مناسبی برای هر مرکز فعالیت و هر مرکز هزینه استفاده می کند و دارای مبناهای چندگانه است.

7- سیستم سنتی از مبناهای تسهیم سرباری استفاده می کند که الزاما بر اساس روابط علت و معلولی تمام اقلام سربار نیست ، اما سیستم جدید برای هر فعالیت صرفا بر اساس روابط علت ومعلولی ،مبنای مقتضی تسهیم سربار کارخانه را تعیین می کند و مورد استفاده قرار می دهد .

8- سیستم سنتی بیشتر از مبناهای مالی برای تسهیم هزینه های سربار استفاده می کند ، درحالیکه سیستم جدید از مبناهای مالی و غیر مالی برای تسهیم هزینه های سربار بهره می گیرد.

9- سیستم های سنتی هزینه ها را به دو گروه ” هزینه های معمولی ” و ” هزینه های دوره” تقسیم می کند .همچنین هزینه های ثابت را از هزینه های متغیر متمایز می سازد،اما سیستم جدید همه ی هزینه ها را ” هزینه های محصول ” تلقی می کند و با توجه به دیدگاه بلندمدت ، همه ی هزینه ها را ” متغیر” در نظر می گیرد.

10- اطلاعات سیستم سنتی می تواند برای تصمیم گیری مدیران گمراه کننده باشد اما ، سیستم جدید با ارائه ی اطلاعات مربوط ،امکان تصمیم گیری های صحیح و مناسب را فراهم می کند.

11- اطلاعات سیستم سنتی برای برنامه ریزی و کنترل عملکرد مدیران بخش های مختلف بنگاه اقتصادی چندان مناسب و دقیق نیست ، اما اطلاعات سیستم جدید به دلیل جامعیت و تخصیص های معقول برای برنامه ریزی و کنترل مدیران و بخش ها بسیار مناسب می باشد.

با عنوان کردن تفاوت های سیستم هزینه یابی سنتی با هزینه یابی بر مبنای فعالیت بحث مربوط به هزینه یابی بر مبنای فعالیت به پایان می رسد.امیدوارم با مطالعه دقیق این دو بخش ،بتوانید به نحو احسن سیستم ABC را بشناسید و در صورت نیاز از آن استفاده کنید.